name of GOD

مقدمه :

بدن انسان،برای انجام و ادامه دادن فعالیتهای بی‌شمار خود،نیاز به غذا دارد. تمام غذاها،پیش از آنکه بتوانند جذب بدن و همانند بافتهای آن گردند،می‌بایست‌ به صورت مایع درآیند و برخی از آنها متحمل تغییرات اساسی شوند.این تبدیلات بسیار مهم در لولهء گوارشی انجام می‌گیرد.

لولهء گوارشی مجرای درازی است که بعضی از قسمتهای آن فراخ شده است و شامل دهان،حلق(قسمت پسین دهان)،مری(لوله‌ای که دهان را به روده می‌پیوندد)، معده و روده‌های باریک و فراخ،روده راست‌ و مقعد است.غدد چندی-مثل غده‌های‌ بزاقی،کبد(یا جگر)و لوزاالمعده-در خارج از این لوله قرار دارند ولی ترشحات‌ خود را به درون آن می‌ریزند.

اعمال عمومی دستگاه گوارش

تغییراتی که در عمل گوارش در غذاها صورت می گیرد از هردونوع فیزیکی و شیمیایی است . تغییرات فیزیکی به منظور خرد کردن غذا برای افزایش تماس آن با شیره های گوارشی صورت می گیرد. این کار را نخست دندان ها و سپس ماهیچه های دیواره ی لوله گوارش انجام می دهند.
ایجاد تغییرات شیمیایی بر عهده ی موادی است که آنزیم نام داشته و در شیره های گوارشی وجود دارند. هضم غذا از دهان شروع شده و در هر روده ی باریک کامل و تمام می شود.

آنزیم ها موادی هستند که کار آن ها کمک به انجام واکنش های شیمیایی در عمل گوارش است. آنزیم ها را سلول های موجود در محل های معینی از دیواره ی لوله ی گوارش ساخته و ترشح می کنند. آنزیم ها به همراه مواد دیگر شیره های گوارشی قسمت های مختلف دستگاه گوارش را تشکیل می دهند. آنزیم ها سرعت واکنش های شیمیایی را تغییر می دهند. هر آنزیم فقط بر ماده ی معینی اثر می کند و بعد از فعالیت هم دست نخورده باقی می ماند.

کار لوله ی گوارش

خوردن غذا-گوارش غذا-ترشح شیره گوارشی-ترشح فاکتور داخلی برای جذب B₁₂-جذب آب نمک الکترولیت ها و...

ترشحات لوله ی گوارش

ترشح بزاق-ترشحات معدی-ترشحات خارج لوزالمعده-صفرا-ترشحات غدد روده ی بزرگ و کوچک

محرک های غدد لو له ی گوارش

1-تحریکات موضعی:کلیه ی تحریکات موضعی باعث افزایش فعالیت های لوله ی گوارش می شود.مثل محرک های تماس,محرک های شیمیایی,گشاد شدن روده و حرکات روده.

2-محرک های اتونوم,اتونومیک یا خودکار:تحریک عصب پاراسمپاتیک           افزایش ترشحات لوله ی گوارش.

تحریک عصب سمپاتیک            اندکی, افزایش ترشحات لوله ی گوارش

                                    تحریک سمپاتیک+ هورمون ها              ترشحات لوله ی گوارش را کاهش می دهد.

علت: انقباض عروق غدد                 خون رسانی کم               ترشحات لوله ی گوارش کم

3-تحریکات هورمونی:مثل هورمون گاسترین که باعث افزایش ترشحات اسیدی معده می شود.

غدد بزاقی

غدد بزاقیبر حسب نوع ترشح به سه دسته تقسیم می‌شوند. سروزی(آلفا- آمیلاز)  ، موکوسی(موسین) و مختلط.

 مکان غدد بزاقی

غده‌هاي بزاقي شامل سه جفت غده بزاقي اصلي و صدها غده بزاقي فرعي هستند. غده بزاقي اصلي، پاروتيد (جلوي گوشي)، زيرفكي و زيرزباني نام دارند و بيشتر ميزان بزاق را ترشح مي‌كنند، اما غدد بزاقي فرعي زيادي نيز داخل لب‌ها، زبان، سقف‌ دهان، داخل گونه‌ها، بيني و سينوس‌‌ها قرار گرفته‌اند كه همه آنها بزاق ترشح مي‌كنند.

در بناگوش سروزی ، در زیر آرواره سروزی- موکوسی ، در زیر زبان موکوسی- سروزی و در زبان موکوسی هستند.

تعدادی از این مجاری به یکدیگر متصل شده و مجاری بزرگی را تشکیل می‌دهند و در نهایت این مجاری بزرگ‌تر نیز به یکدیگر متصل شده و مجرایی را تشکیل می‌دهند که دهانه این مجرا به دهان باز می‌شود، لذا بزاق تولیدشده در نهایت به داخل دهان تخلیه می‌شود. محل وارد شدن مجرای غده بناگوشی به دهان در مجاورت دندان‌های پنجم و ششم فک بالاست. اگر ‌جلوی آیینه زبان خود را بالا ببرید در قسمت جلویی زیرزبان در هر طرف محل ورود مجرای غده تحت‌فکی را می‌توانید ملاحظه کنید. غده زیر زبانی نیز از طریق چند مجرای کوچک زیر زبان به دهان راه دارد. گاهی ممکن است مجاری غدد بزاقی اصلی به‌طور غیرطبیعی در قسمت‌هایی از مسیرشان دچار تنگی باشند. در چنین حالتی با وجود این‌که سنگی در کار نیست امــا باز هم تنگی مجاری بزاقی باعث کم شدن سرعت جریان بزاق و تجمع بزاق در غدد و افزایش احتمال عفونت غده بزاقی می‌شود.

جالب آن است كه بزاق ترشح شده از غده‌هاي مختلف بزاقي هر كدام در محل متفاوتي ترشح مي‌شوند و چندان با هم مخلوط نمي‌شوند. مثلا بزاق ترشح شده از انتهاي دهان به جلوي دهان نمي‌رسد و برعكس. به علاوه، غلظت موادمعدني و قدرت خنثي‌سازي اسيد در بزاق با توجه به غده ترشح‌كننده آن متفاوت است. مثلا بزاق ترشح شده از غدد فرعي لب‌ بالا زياد توانايي خنثي‌سازي اسيد را ندارد و موادمعدني موجود در آن نيز كم است. به همين علت، دندان‌هاي جلويي فك بالا بيشتر مستعد پوسيدگي هستند. قسمت اصلي بزاق، آب است اما حاوي مواد بسيار زياد ديگري است كه تركيب آن را متفاوت از آب مي‌كند. يكي از اين مواد موجود در بزاق موادمعدني، مانند كلسيم و فسفر هستند. به علاوه بزاق حاوي پروتئين‌ها و آنزيم‌هاي بسيار مهمي است كه مانع رشد ميكروب‌ها در دهان مي‌شوند. علاوه بر آنها حاوي الكتروليت‌ها، ترشحات بيني و ريه‌ها، هورمون‌ها و سلول‌هاي لايه داخلي دهان نيز است.

نقش بزاق

بزاق براي دهان همانند جريان خون براي بدن است يعني موادغذايي را تامين و مواد زائد را از محل دور مي‌كند. به علاوه در برابر باكتري‌هاي خارجي از دهان محافظت مي‌كند.

• حفاظت از دندان‌ها: بزاق حاوي موادمعدني است كه با كمك به بازسازي مينا، عامل مهمي براي جلوگيري از پوسيدگي دندان‌ها محسوب مي‌شود. زماني كه باكتري‌هاي دهان توليد اسيد مي‌كنند، بزاق با داشتن كلسيم و فسفر در كنار فلورايد از مينا محافظت مي‌كند. حضور اين يون‌ها باعث معدني‌شدن مجدد مينا مي‌شود.

• دفاع در برابر ميكروب‌ها و سموم: بزاق حاوي پروتئين‌هاي ايمني متعددي است كه مانع رشد ميكروب‌ها مي‌شوند. به علاوه با مكانيسم‌هاي مختلفي ميكروب‌ها و باكتري‌ها را از بين مي‌برند يا با چسبيدن روي سطح دندان از آن در برابر باكتري‌ها محافظت مي‌كنند.

• شكستن و شروع به هضم غذا: بزاق حاوي آنزيمي به نام آميلاز است كه نشاسته را به قندهاي كوچك‌تر مي‌شكند. از آنجا كه بيشتر غذاهاي ما حاوي كربوهيدرات‌ها (قندها و نشاسته) است، هضم آنها از دهان آغاز مي‌شود و در نتيجه عمل هضم در معده آسان‌تر انجام خواهد شد.

• پنجره بدن: از آنجا كه بزاق شباهت زيادي با خون دارد، به طور فزاينده‌اي براي ارزيابي سلامت بدن به كار برده مي‌شود. دسترسي آسان، كم‌خرج و سريع‌تر نسبت به خون، بزاق را به عامل تشخيصي مهمي تبديل كرده است. يكي از كاربردهاي عمده آن رديابي عفونت‌هاي ويروسي (به‌خصوص HIV) است. به علاوه براي تشخيص سرطان‌هاي پستان و دهان و هپاتيت ويروسي هم به كار مي‌رود. به علاوه بزاق، نشان‌دهنده مصرف مواد مختلف است. مثلا اينكه فرد چه دارويي مصرف كرده را نيز نشان مي‌دهد كه از اين راه براي تشخيص دوپينگ در ورزشكاران استفاده مي‌شود.

• تشخيص هويت: از بزاق مي‌توان نمونه DNA به دست آورد. البته خود بزاق حاوي DNA نيست اما سلول‌هاي لايه دهان كه در نمونه بزاق يافت مي‌شوند حاوي DNA هستند كه مي‌توان از آن براي تشخيص هويت استفاده كرد. به همين دليل در تحقيقات جنايي كاربرد يافته است. جالب اينكه دانشمندان به تازگي توانسته‌اند با داشتن نمونه بزاق، حتي سن حدودي فرد را همين تخمين بزنند كه اين امر نيز كمك زيادي به تحقيقات جنايي مي‌كند.

• تكلم و بلع آسان: بزاق با مرطوب‌نگه‌داشتن دهان، تكلم و بلع را براي افراد آسان مي‌كند. جلوگيري از رشد قارچ‌ها و بعضي ميكروب‌ها، تميزكردن غذاها و باكتري‌ها از روي دندان‌ها و قسمت‌هاي مختلف دهان، خنثي‌كردن اسيد مايعات يا غذاهاي مختلف، پس كار بزاق بسيار فراتر از كمك به خوردن غذاهاست!

کار اصلی بزاق

هنگامی که غذا جویده می شود، با بزاق مخلوط می گردد. بزاق محتوی آنزیم پتیالین (آلفا- آمیلاز) است که به طور عمده توسط غدد پاروتید ترشح می شود. این آنزیم نشاسته را به دکسترین و بعد به دی ساکاریدهای مالتوز و پلیمرهای کوچک دیگر گلوکز (محتوی 3 تا 9 مولکول گلوکز) هیدرولیز می کند. اما غذا فقط برای مدت کوتاهی در دهان باقی می ماند و احتمالا بیش از 3 تا 5 درصد تمام نشاسته ای که خورده می شود تا هنگام بلع غذا به مالتوز و ایزومالتوز هیدرولیز نمی شود.
این مواد توسط آمیاز لوزالمعده، مانند بزاق، محتوی مقدار زیادی آلفا- آمیاز است که از حیث عمل تقریبا نظیر آلفا- آمیاز بزاقی است و می تواند نشاسته را به مالتوز و سایر پلیمرهای کوچک کلوگز تجزیه کند.

مقدار بزاق

1.يك انسان بالغ معمولا حدود نيم ليتر بزاق در طول روز مي‌سازد. البته اين مقدار به عوامل متعدد ديگري هم بستگي دارد. از آن جمله مي?توان به نقش ژن?ها اشاره کرد اما علاوه?بر آن موارد زير نيز بر مقدار بزاق موثرند:

2.ساخت بزاق در شب‌ها كاهش مي‌يابد. مقدار آبي كه در طول روز نوشيده مي‌شود.

3.آدامس جويدن بزاق را زياد مي‌كند. استشمام بعضي بوها نيز باعث افزايش بزاق مي‌شود.

4.حدود 400 نوع دارو باعث كاهش بزاق مي‌شوند.

5.با بالا رفتن سن مقدار بزاق كاهش مي‌يابد.

بعضي بيماري‌ها و شرايط پزشكي باعث كاهش ترشح بزاق مي‌شوند.

روش آزمایش:

اثر آلفا-آمیلاز بر روی نشاسته:

به وجود آمدن رنگ بنفش نشان گر وجود نشاسته می باشد.و تجزیه شدن آن توسط بزاق رنگ آن را کم رنگ کرده,در واقع میزان نشاسته کم شده است.

بررسی فعالیت آلفا-آمیلاز در PHهای مختلف:

بزاق در PH=6-7 بیشترین میزان تجزیه نشاسته را دارد.که در آزمایش ما خطا وجود داشت

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: